Chcesz założyć własną działalność gospodarczą? Prowadzisz firmę i chcesz uniknąć kar, związanych z niewywiązaniem się z należących do Ciebie obowiązków? Dowiedz się, czym jest nielegalna działalność gospodarcza, jakie są jej konsekwencje oraz w jaki sposób ich uniknąć.
Nielegalna działalność gospodarcza – czym jest?
Definicję działalności gospodarczej można znaleźć w wielu ustawach, takich jak ustawa o podatku dochodowym czy ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Większość sformułowań jest do siebie bardzo zbliżona i sprowadza się do kilku podstawowych informacji. Działalność gospodarcza traktowana jest jako zarejestrowana i zorganizowana działalność, która ma na celu zyski finansowe. Wykonywana jest w sposób ciągły przez określoną osobę we własnym imieniu. Wszelkiego rodzaju prowadzenie działalności zarobkowej bez zarejestrowania firmy w państwowym urzędzie, traktowane jest jako nielegalna działalność gospodarcza. Jest to traktowane jako przestępstwo i prowadzi do określonych konsekwencji w postaci nałożenia odpowiednich kar.
Kiedy działalność gospodarcza jest legalna?
Nałożenie kar, wynikających z nielegalnej działalności, nie grozi przedsiębiorcy, który zarejestrował swoją firmę w urzędzie lub gdy jego przychody uzyskiwane są w postaci umowy o pracę, dzieło, zlecenia, najmu lub sprzedaży praw autorskich. Działalność traktowana jest jako nielegalna nie tylko w przypadku, gdy odbiega od prawnej definicji. Kary mogą wynikać również z nieprawidłowego prowadzenia biznesu lub niewywiązywania się z obowiązków przedsiębiorcy.
Nielegalna działalność gospodarcza – kara
Konsekwencje prowadzenia nielegalnej działalności gospodarczej wprowadza się między innymi za:
- niepłacenie podatków oraz VAT-u,
- brak prowadzenia odpowiednich dokumentacji,
- niepłacenie składek.
Wysokość oraz rodzaj kary, którą zostanie obarczony przedsiębiorca, zależy od wielkości wykroczenia. Wśród najczęściej używanych konsekwencji wyróżnia się:
- mandaty,
- obowiązkowe nadpłaty zaległości wraz z naliczonymi odsetkami,
- sankcje gospodarcze,
- kary finansowe.
Czym skutkuje niezgłoszenie do CEIDG?
CEIDG, czyli Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej jest elektronicznym rejestrem wszystkich przedsiębiorców, prowadzących działalność gospodarczą w Polsce. Już na samym początku działalności należy zgłosić firmę do CEIDG. Wystarczy założyć profil zaufany, a cała rejestracja może odbyć się za pomocą Internetu. Przedsiębiorca zobowiązany jest także do informowania o wszelkich zmianach biznesowych, takich jak zmiana siedziby firmy, wprowadzenie nowych działań, przejście na innego rodzaju dokumentowanie działań rachunkowych. Niezarejestrowanie biznesu do CEIDG oraz zaniechanie obowiązku aktualizacji do 7 dni od powstania zmian, skutkuje grzywną lub nawet karą ograniczenia wolności.
Jakie sankcje grożą za niepłacenie składek?
Każdy przedsiębiorca, który zaczyna swoją przygodę z biznesem, musi zarejestrować firmę w ZUS oraz opłacać składki społeczne i zdrowotne. W ZUS prowadzone są odpowiednie dokumentacje, które weryfikują wywiązywanie się z obowiązków przedsiębiorcy. Jeżeli urzędnicy stwierdzą, że właściciel firmy nie płaci składek ZUS, to rozpoczęta zostanie weryfikacja. Udowodnienie działań gospodarczych bez rejestracji w ZUS skutkuje nałożeniem kar, takich jak:
- opłacenie zaległości, wyliczonych od momentu rozpoczęcia działalności,
- zapłacenie odsetek od zaległej kwoty,
- wymierzenie opłaty, sięgającej 100% nieopłaconych składek (w niektórych przypadkach).
Kara za niewystawienie faktury
Prowadzenie działalności gospodarczej zobowiązuje do wystawiania faktur. Od 2014 roku obowiązek ten dotyczy osób, którzy są zobligowani do płacenia VAT, jak i tych, którzy nie muszą płacić podatku VAT. Faktury należy:
- wystawiać,
- wręczać nabywcom (czasami tylko na ich żądanie),
- przechowywać.
Ominięcie któregoś z kroków jest kwalifikowane jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. O tym, jak zakwalifikowany będzie występek, decyduje kwota straty, na którą przedsiębiorca naraził (lub mógł narazić) fiskusa.
Niepłacenie podatków i VAT-u – kary
Osiąganie przychodów obliguje do ich opodatkowania. Dotyczy to wszystkich osób, które osiągają jakieś przychody, nawet jeżeli nie są przedsiębiorcami. Brak zapłacenia podatku traktowany jest jako osiągnięcie przychodu z nieujawnionych źródeł. Tego rodzaju działanie wiążę się z koniecznością uregulowania opłat, wraz z odsetkami. Niektórzy przedsiębiorcy są również zobowiązani do płacenia podatku VAT. Jeżeli urzędnicy stwierdzą, że jest taka konieczność lub zaistniała ona w trakcie prowadzenia działalności (np. przekroczono limit sprzedaży) to właściciel firmy musi płacić VAT. Jeżeli nie został on zapłacony, mimo obowiązku, są wyciągane odpowiednie konsekwencje w postaci uiszczenia zaległych kwot wraz z odsetkami.
Konsekwencje za brak prowadzenia księgowości
Brak rejestracji firmy wiążę się również z tym, że przedsiębiorca nie prowadzi księgowości. Działania księgowe w firmie są związane między innymi z:
- prowadzeniem KPiR,
- obowiązkiem składania deklaracji VAT,
- posiadaniem ewidencji sprzedaży VAT,
- prawidłowego rozliczania podatku dochodowego.
Źle prowadzona księgowość w firmie lub jej brak, prowadzi do ukarania grzywną. Każde zaniechanie związane z księgowością jest traktowane jako osobne wykroczenie, a właściciel firmy może ponieść karę za każdą rzecz osobno.
Brak kasy fiskalnej – grzywna
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą sprzedaż na rzecz osób prywatnych, są zobowiązani do posiadania kasy fiskalnej oraz wystawiania paragonów. Wiąże się to również z innymi obowiązkami, takimi jak sporządzanie dobowych czy miesięcznych raportów. Niedopełnienie któregoś z tych obowiązków, prowadzi do wręczenia przedsiębiorcy mandatu. Wysokość kary finansowej zależy często od tego, jak duże były, niezarejestrowane przez kasę fiskalną, obroty.
Nielegalna działalność gospodarcza – brak przywilejów
Rejestracja firmy wiążę się z dodatkowymi ulgami, które często ułatwiają prowadzenie biznesu. Jeżeli przedsiębiorca nie wywiąże się z obowiązku zarejestrowania firmy, ominą go również wszystkie przywileje. Wśród nich, najczęściej wyróżnia się:
- możliwość odliczenia VAT w trakcie zakupów,
- kwartalne rozliczanie podatków,
- ujmowanie wydatków w kosztach,
- swobodną współpracę z innymi przedsiębiorstwami,
- możliwość poszerzania działalności,
- uzyskiwanie dofinansowanie na założenie oraz rozwój firmy.
W przypadku chęci założenia własnej działalności gospodarczej warto zgłosić się do ekspertów w dziedzinie księgowości, którzy pomagają w rejestracjach firm w urzędach. Profesjonaliści upewniają się, że wszystkie działania firmy są zgodne z prawem. Dzięki temu przedsiębiorców omijają wszystkie konsekwencje związane z nielegalną działalnością gospodarczą.