Posiadasz firmę i myślisz o zatrudnieniu cudzoziemca? Zastanawiasz się, jakie prawo dotyczące podejmowania pracy przez obcokrajowców obowiązuje w Polsce? Sprawdź, o czym należy pamiętać podczas procesu zatrudniania osoby nieposiadającej polskiego obywatelstwa.
Obcokrajowiec – czyli kto dokładnie?
Chcąc podjąć się zatrudnienia cudzoziemca, należy dokładnie zapoznać się z wszelkimi definicjami w tym zakresie. Pozwala to uniknąć ewentualnych błędów związanych z jakimkolwiek niedopatrzeniem, bądź błędnym zrozumieniem niektórych pojęć.
Cudzoziemiec to każda osoba, która nie posiada obywatelstwa polskiego. Wykonywanie przez obcokrajowca pracy rozumiane jest jako:
- zatrudnienie na podstawie stosunku służbowego lub umowy o pracę,
- wykonywanie pracy zarobkowej zgodnie z takimi dokumentami, jak umowy cywilnoprawne (np. umowa zlecenie, dzieło),
- pełnienie funkcji u podmiotów, wpisanych do rejestru przedsiębiorców bądź będących spółkami kapitałowymi danej organizacji.
Warto podkreślić, że zatrudnienie, o którym mowa, powinno odbywać się zgodnie z przepisami o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Zatrudnianie obcokrajowca
Zatrudnienie obcokrajowca musi odbywać się tylko i wyłącznie na legalnych warunkach. Jest to ważne nie tylko dla pracownika chcącego podjąć się wykonywania danej pracy, ale również dla samego pracodawcy, który chce zatrudnić obcokrajowca.
Cudzoziemiec, który podejmie się pracy w sposób niezgodny z przepisami, naraża się na grzywnę, a także obowiązkowy powrót do swojego kraju. Pracodawca w takim przypadku ponosi odpowiedzialność wykroczeniową lub karną. Warto upewnić się, że cały proces zatrudnienia jest zgodny z przepisami obowiązującymi na terenie Polski.
Jakie warunki należy spełnić, zatrudniając obcokrajowca?
Każda chęć zatrudnienia osoby niebędącej obywatelem Polski wiąże się z uzyskaniem zezwolenia. Nadaje je odpowiednio terytorialny wojewoda. Aby posiąść taki dokument, należy spełnić dwa główne warunki:
- wynagrodzenie zatrudnionego obcokrajowca nie może być niższe od kwoty uzyskiwanej przez pracowników, będących na tym samym bądź podobnym stanowisku,
- potrzeba kadrowa pracodawcy nie może być zaspokojona w oparciu o rejestrację bezrobotnych i poszukujących pracę lub o negatywny wynik zrezygnowanej na potrzeby danej firmy rekrutacji.
Pozwolenie na zatrudnienie cudzoziemca – kiedy nie można uzyskać?
Chcąc zdecydować się na zatrudnienie pracownika, który nie posiada obywatelstwa polskiego warto przede wszystkim zapoznać się z sytuacjami, w których nie jest to możliwe. Obcokrajowiec nie może zostać zatrudniony w Polsce, jeśli jego pobyt:
- jest w celach turystycznych,
- jest ze względów humanitarnych,
- związany jest z interesem państwa, bądź zobowiązaniem międzynarodowym,
- jest czasowy, udzielony ze względu na okoliczności, które wymagają krótkotrwałego pobytu cudzoziemców na terenie Polski.
Zatrudnianie obcokrajowca – rodzaje zezwoleń
Uzyskanie zezwolenia na zatrudnienie obcokrajowca jest możliwe w pięciu sytuacjach:
- zatrudnienie cudzoziemca związane z wykonywaniem pracy na terenie RP na podstawie umowy z podmiotem, posiadającym zarejestrowaną działalność na terytorium RP,
- posiadanie przez obcokrajowca danej funkcji mającej miejsce w zarządzie osoby prawnej, wpisanej do rejestru przedsiębiorców przez okres, który przekracza 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy,
- zatrudnienie cudzoziemców u pracodawców zagranicznych i oddelegowanie ich do wykonania pracy w Polsce na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym w związku z umową o długoterminowej współpracy pracodawcy zagranicznego i polskiego,
- zatrudnienie dotyczące cudzoziemców działających na rzecz pracodawcy zagranicznego w celu wykonania działania na terenie RP o charakterze tymczasowym i okazjonalnym,
- obcokrajowcy zatrudnieni u pracodawcy zagranicznego, delegowani na terytorium RP na okres, który przekracza trzy miesiące w ciągu kolejnych sześciu miesięcy w innym celu wyżej wymienione.
Obcokrajowiec zatrudniony w Polsce – praca bez zezwolenia
Niektórzy obcokrajowcy nie są zobowiązani do uzyskiwania specjalnego zezwolenia na zatrudnienie. Jest to związane ze statusem takiej osoby lub państwem, z którego pochodzi. Zezwolenie nie jest obowiązkowe, gdy cudzoziemiec:
- posiada pozwolenie na pobyt stały w Polsce,
- uzyskał w Polsce status uchodźcy,
- posiada udzieloną w Polsce ochronę uzupełniającą,
- ma zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich w Polsce,
- posiada zgodę na pobyt tolerowany,
- posiada w Polsce ochronę czasową,
- ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej (EU), państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego – EOG (Islandia, Liechtenstein, Norwegia) lub Szwajcarii,
- jest członkiem rodziny cudzoziemca będącego obywatelem EU, EOG lub Szwajcarii lub małżonkiem obywatela polskiego i posiada w związku z tym pozwolenie na pobyt czasowy,
- posiada pozwolenie na pobyt czasowy ze względu na podjęcie nauki na studiach,
- posiada ważną Kartę Polaka,
- jest absolwentem polskiej szkoły lub uczelni.
Jak zatrudnić obcokrajowca – krok po kroku
Należy wspomnieć, że w Polsce obowiązują dwa rodzaje zatrudniania obcokrajowców. W związku z tym wyróżnia się również dwie różne procedury z tym związane. Pierwsza dotyczy cudzoziemców ze wschodu (Armenii, Gruzji, Rosji, Białorusi, Mołdawii, Ukrainy), druga z kolei wszystkich pozostałych (tzw. procedura zezwoleniowa).
Procedura oświadczeniowa
- Zarejestrowanie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi w powiatowym urzędzie pracy.
- Wniosek o wizę oraz przyjazd do Polski.
- Podpisanie umowy o pracę oraz zgłoszenie rozpoczęcia zatrudnienia do PUP.
Procedura zezwoleniowa
- Badanie rynku pracy w celu sprawdzenia, czy nie istnieją potencjalni kandydaci mogący zająć dane stanowisko.
- Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę dla konkretnego obcokrajowca.
- Uzyskanie wizy i przyjazd do Polski.
- Podpisanie umowy z obcokrajowcem.
Zatrudnienie obcokrajowca może wydawać się dość skomplikowanym procesem. Chcąc podjąć się takiej czynności, należy wziąć pod uwagę każdą regulację prawną. Aby nie pominąć żadnego kroku i nie przeoczyć ważnych zapisów, większość przedsiębiorców korzysta z doradztwa biznesowego oferowanego przez biura rachunkowe. Pozwala to na legalne i bezproblemowe przeprowadzenie procesu zatrudnienia cudzoziemca.
